Who cast that first fateful tomato that started the La Tomatina revolution? The reality is no one knows. Maybe it was an anti-Franco rebellion, or a carnival that got out of hand. According to the most popular version of the story, during the 1945 festival of Los Gigantes (a giant paper mâché puppet parade), locals were looking to stage a brawl to get some attention. They happened upon a vegetable cart nearby and started hurling ripe tomatoes. Innocent onlookers got involved until the scene escalated into a massive melee of flying fruit. The instigators had to repay the tomato vendors, but that didn't stop the recurrence of more tomato fights—and the birth of a new tradition.
Fearful of an unruly escalation, authorities enacted, relaxed, and then reinstated a series of bans in the 1950s. In 1951, locals who defied the law were imprisoned until public outcry called for their release. The most famous effrontery to the tomato bans happened in 1957 when proponents held a mock tomato funeral complete with a coffin and procession. After 1957, the local government decided to roll with the punches, set a few rules in place, and embraced the wacky tradition.
Though the tomatoes take center stage, a week of festivities lead up to the final showdown. It's a celebration of Buñol's patron saints, the Virgin Mary and St. Louis Bertrand, with street parades, music, and fireworks in joyous Spanish fashion. To build up your strength for the impending brawl, an epic paella is served on the eve of the battle, showcasing an iconic Valencian dish of rice, seafood, saffron, and olive oil.
Today, this unfettered festival has some measure of order. Organizers have gone so far as to cultivate a special variety of unpalatable tomatoes just for the annual event. Festivities kick off around 10 a.m. when participants race to grab a ham fixed atop a greasy pole. Onlookers hose the scramblers with water while singing and dancing in the streets. When the church bell strikes noon, trucks packed with tomatoes roll into town, while chants of "To-ma-te, to-ma-te!" reach a crescendo.
Then, with the firing of a water cannon, the main event begins. That's the green light for crushing and launching tomatoes in all-out attacks against fellow participants. Long distance tomato lobbers, point-blank assassins, and medium range hook shots. Whatever your technique, by the time it's over, you will look (and feel) quite different. Nearly an hour later, tomato-soaked bombers are left to play in a sea of squishy street salsa with little left resembling a tomato to be found. A second cannon shot signals the end of the battle. | Wie het die eerste tamatie van die La Tomatina-revolusie gegooi? Om die waarheid te sê, niemand weet nie. Miskien was dit ’n anti-Franco-opstand of miskien ’n karnaval wat handuit geruk het. Volgens die gewildste weergawe van die storie wou plaaslike inwoners gedurende die Los Gigantes-fees (’n optog van reusepoppe van papier-maché) ’n bakleiery aan die gang sit om aandag te kry. Hulle het op ’n groentewaentjie daar naby afgekom en het mense met ryp tamaties begin gooi. Onskuldige bystaanders het betrokke geraak totdat dit uiteindelik in ’n volskaalse oorlog met vlieënde vrugte ontaard het. Die voorbokke moes die tamatieverkopers vergoed, maar dit het nie gekeer dat tamatiegevegte weer opgevlam het–en ’n nuwe tradisie gebore is–nie. Die owerheid was bang dat die situasie handuit sou ruk en het in die 1950’s ’n reeks verbooie ingestel, verslap en toe heringestel. In 1951 is plaaslike inwoners wat die wet oortree het, in die tronk gestop totdat hulle as gevolg van openbare protes vrygelaat is. Die beroemdste trotsering van die tamatieverbooie het in 1957 plaasgevind toe voorstanders ’n kammabegrafnis vir die tamatie gehou, kompleet met kis en begrafnisstoet. Ná 1957 het die plaaslike regering besluit om maar daarmee verlief te neem, ’n paar reëls ingestel en die lawwe tradisie aanvaar. Hoewel die tamaties op die voorgrond is, is daar ’n week van feesviering wat tot die uiteindelike klimaks lei. Dis ’n huldeblyk aan Buñol's se beskermheiliges, die Maagd Maria en die heilige Lodewyk Beltrán, wat bestaan uit straatoptogte, musiek en vuurwerk op die tipiese Spaanse manier. Om krag vir die komende geveg op te bou, word ’n enorme paella, ’n ikoniese Valenciaanse dis van rys, seekos, saffraan en olyfolie, die aand voor die geveg bedien. Vandag heers daar gedurende hierdie uitgelate fees ’n mate van orde. Organiseerders het selfs ’n spesiale variëteit van onsmaaklike tamaties spesiaal vir die jaarlikse gebeurtenis gekweek. Die feesvieringe skop ongeveer tienuur die oggend af wanneer deelnemers resies jaag om ’n ham wat boaan ’n vetterige paal vasgemaak is, te gryp. Toeskouers sing en dans in die strate terwyl hulle die deelnemers met water natspuit. Wanneer die kerkklok twaalfuur slaan, ry vragmotors vol tamaties die dorp in terwyl die uitroep "To-ma-te, to-ma-te!" al hoe harder word. Dan word ’n waterkanon afgeskiet en die hoofgebeurtenis begin. Dis die teken om tamaties te begin pap druk en gooi in verbete gevegte teen mededeelnemers. Daar is langafstand-tamatiegooiers, vlakby-aanvallers en mediumafstand-draaigooiers. Ongeag jou tegniek, teen die tyd dat alles verby is, sal jy heel anders lyk (en voel). Byna ’n uur later plas tamatiedeurdrenkte stryders in ’n see van papgedrukte straatsalsa rond, waar niks wat soos ’n tamatie lyk meer te vinde is nie. ’n Tweede kanonskoot dui die einde van die geveg aan. |